Hoe lang werken jullie al als smid?
Claes: 4,5 jaar ongeveer.
Lotta: 1 jaar! Weet niet of ik mezelf al een smid mag noemen? *lacht*
Hoe kwam je erbij om smid te worden?
Claes: Ik ben hiernaartoe verhuisd vanuit de provincie Jämtland, zag de vacature en heb vervolgens gesolliciteerd. Zo ben ik dus hier beland!
Lotta: Ik woonde en werkte in Noorwegen en wou eigenlijk wel weer terug hiernaartoe. Dus ging ik kijken naar een baan. Toen kwam ik dit tegen en het klonk interessant.
Wat deed je voordat je smid werd?
Lotta: Ik was productontwikkelaar en categoriemanager bij een bekend sportmerk.
Claes: Ik werkte in de bosbouw. Maar niet met bijlen.
Kan iedereen eigenlijk smid worden?
"Nee, dat denk ik niet. Het is uiteindelijk wel een echt ambacht. Je moet wel gevoel hebben voor vakmanschap, met je handen kunnen werken."
Claes -- Smid
Wat heb je nodig om een goede smid te worden?
Lotta: Je moet echt oog hebben voor de vorm en daar gevoel voor hebben. Dit werk zit echt tussen industrie en ambachtswerk in en dat vond ik fascinerend. Het verraste mij ook hoe precies je moet werken om zo'n bijl de juiste vorm te geven. Je eerste bijl moet er eigenlijk hetzelfde uitzien als de laatste van de dag. Je moet consistent werken.
We meten voortdurend met schuifmaten om ervoor te zorgen dat het steeds goed is.
Claes: En het is handig als je technisch bent. Je moet ook schroeven en afstellen als je van gereedschap wisselt.
Lotta: Je moet niet bang zijn om dingen aan te pakken, je moet geduld hebben en doorzettingsvermogen. Je moet het niet meteen opgeven. Dingen kosten nou eenmaal tijd. Het is soms even een beetje eentonig, maar je moet er echt gevoel voor krijgen.
Weet je wanneer het goed komt?
Claes: Dat leer je wel zien. Kwestie van ervaring.
Lotta: Klopt. En dat je elke klap zo geeft dat het materiaal doet wij jij wilt.
Hoeveel tijd kost het om een bijl in de juiste vorm te krijgen?
Claes: Als je net bent begonnen, moet je soms echt helemaal opnieuw beginnen omdat het te koud is geworden. Dan krijg je het misschien niet perfect gesmeed elke keer. We werken met twee smeden per hamer. Het kost ongeveer 40 seconden om een bijl te maken aan één kant van de hamer. Vervolgens neemt de andere persoon het over en maakt die de bijl af. Dus iets meer dan 1,5 tot 2 minuten per bijl. Ja en als je dat 400 keer per dag doet kan het natuurlijk eentonig worden.
Klinkt als eenzaam werk?
Claes: Ja, je hebt flink wat radio, podcasts en muziek op je koptelefoon.
Lotta: Ik luister echt veel podcasts!
Wat is het meest kritieke moment tijdens het smeden?
Lotta: Voor nieuwkomers is dat denk ik het krijgen van de juiste vorm voordat het werkstuk koud wordt.
Claes: Het lastigste is waarschijnlijk het instellen van de machine als we naar een nieuw model gaan. Als de instellingen goed werken, is er bij het smeden zelf niet echt een kritiek moment.
Moet je de machine in de loop van de dag bijstellen?
Lotta: Als nieuwkomer is het soms lastig om te bepalen. Doe ik iets verkeerd of zijn de instellingen niet meer goed?
Claes: Soms moeten we het gereedschap bijstellen, maar niet echt heel vaak.
Wat is het mooiste van werken als smid?
Claes: Dat je altijd bij bijlen kunt * lacht * Maar dat is een lastige vraag... Als je houdt van echt vakmanschap is het echt een interessant beroep.
"Je werkt met producten waarmee je echt dicht bij de gebruiker komt. We maken gereedschap waar gebruikers mee aan de slag gaan. Het is industrieel werk dat we doen, maar wel een product waarmee je iets hebt. Het is een oud ambacht en het materiaal is heel anders dan het textiel waar ik vroeger mee werkte."
Lotta -- Smid
Lotta: Er zit veel geschiedenis achter, veel traditie en oude gebruiken. Ondertussen is het wel 2022 en sommige dingen zijn nog steeds hetzelfde in de technologie. Wat wil je vasthouden van vroeger en welke nieuwe dingen wil je toevoegen zonder dat je de cultuur eromheen kwijtraakt? Het is een sfeer die je graag wilt laten voortbestaan. Je wilt wel nieuwe ovens en bepaalde stappen makkelijker maken, maar je houdt oud en nieuw wel steeds in evenwicht.
Hoe was het om als smid aan de slag te gaan?
"Het was echt allemaal totaal anders. Je komt uit een kantooromgeving. Het ergste wat er daar kan gebeuren, is dat je jezelf snijdt aan een velletje papier. Hier moet je opletten waar je je handen plaatst om je vingers er niet af te branden... of jezelf te snijden."
Lotta -- Smid
Blijven jullie altijd smid?
Claes: Waarschijnlijk niet. Het is echt zwaar. En ik werk graag buiten.
Lotta: Met alle respect voor iedereen die heel lang als smid heeft gewerkt: het is niet alleen zwaar, maar het wordt waarschijnlijk ook eentonig en je gaat het toch echt voelen in je lichaam. We zullen het zien.
Nog andere interessegebieden?
Claes: Ik ben echt gek op natuurfotografie en ben graag buiten. In Jämtland heb ik met sledehonden gewerkt.
Lotta: Ik ben echt een outdoor nerd. Ik ben graag aan de wandel en zoveel mogelijk buiten. Echt leven doe je buiten. We zitten, vind ik, veel te veel binnen.
